Bóle stawów – przyczyny, o których nie miałeś pojęcia

Ból stawów najczęściej przywodzi na myśl zmiany reumatyczne, jednak diagnoza może być znacznie bardziej prozaiczna. Taki objaw odczujesz po zbyt intensywnym wysiłku lub w następstwie kontuzji. Bywa też tak, że bolesność stawów to zaledwie jeden z wielu symptomów towarzyszących schorzeniom ogólnoustrojowym. Nieprawdą jest, jakoby ta przypadłość dotyczyła głównie pacjentów w średnim i podeszłym wieku, również młode osoby mogą cierpieć na chroniczne bóle stawów. Przyczyny mogą być różne, dlatego leczenie może opierać się jedynie na łagodzeniu bólu, jak i zwalczaniu pierwotnego schorzenia.   

Bóle stawów – co powiedzieć lekarzowi?

Czasami chory nie do końca zdaje sobie sprawę ze źródła bólu, który definiuje jako „łamanie w kościach” czy „rwanie w mięśniach”. Tymczasem dokładny opis może ułatwić i przyspieszyć diagnozę, a tym samym zapoczątkować właściwą terapię. Lekarz zapyta Cię o następujące cechy:

• nasilenie bólu
• czas trwania bólu
• w jakich porach stawy bolą najczęściej (np. przy zespole niespokojnych nóg ból nasila się w nocy)
• które miejsca bolą najczęściej
• czy ból zależy od zmian pogody
• w jaki sposób ból ogranicza sprawność, tj. jakie czynności utrudnia (np. obieranie warzyw, wchodzenie po schodach)
• czy występują inne objawy, także ogólne  

Oczywiście leczenie nie zawsze będzie potrzebne – często ból nie ma bezpośredniego związku ze stawami i wynika np. z przetrenowania lub przeziębienia. Jednak przyczyny bólu stawów nie zawsze są proste i mogą wymagać dalszej diagnostyki w kierunku schorzeń reumatycznych, boreliozy, a nawet nowotworu. Z pewnością nie warto zwlekać z wizytą u lekarza, gdy ból mocno ogranicza sprawność, nasila się i występują inne dolegliwości (obrzęk, gorączka, brak apetytu, spadek wagi, zmęczenie).

Bóle stawów zapalne i niezapalne

Jeśli okolice stawu są opuchnięte i zaczerwienione, prawdopodobnie doszło do stanu zapalnego. Wówczas po dotknięciu bolesnego stawu można wyczuć, że w tym miejscu ciało ma wyższą temperaturę. Przy stanie zapalnym ból będzie wyczuwalny także pomimo odpoczynku i braku ruchu.

Mogą Ci dokuczać również niezapalne bóle stawów – przyczyny  wówczas należy upatrywać w urazach mechanicznych powstałych wskutek intensywnego wysiłku czy pracy fizycznej. Tym razem nie ma opuchlizny ani obrzęku, a okolice stawu nie są wyraźnie cieplejsze.

Możliwe przyczyny bólu stawów

Ewentualnych przyczyn bólu stawów jest tak dużo, że chory w żadnym razie nie powinien bagatelizować tej dolegliwości. Konsultacja medyczna jest wskazana zwłaszcza wówczas, gdy ból pojawia się „znikąd” – cieszysz się dobrym zdrowiem, przestrzegasz zasad prawidłowej postawy i higieny pracy, nie należysz do osób otyłych, nie przesadzasz z wysiłkiem fizycznym.

Nawet jeśli sporadycznie cierpisz na bóle stawów, przyczyny mogą być bardzo poważne – od artretyzmu reumatoidalnego, przez boreliozę, aż po nowotwór typu mięśniowo-szkieletowego. Ilość możliwych czynników odpowiedzialnych za ból stawów może Cię zaskoczyć, oto niektóre z nich:

• choroba zwyrodnieniowa stawów;
• schorzenia reumatyczne: reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, twardzina układowa, zespół Sjogrena, choroba Stilla, fibro mialgia;
• infekcje wirusowe: grypa, ospa wietrzna, WZW, różyczka, świnka;
• infekcje bakteryjne: rzeżączka, borelioza, gruźlica, posocznica;
• łuszczyca (łuszczycowe zapalenie stawów);
• nowotwory układu ruchu (np. nowotwór kości);
• hipermobilność stawów;
• zespół niespokojnych nóg;
• niedobór potasu;
• zespół chronicznego zmęczenia;
• przyjmowanie niektórych leków;
• otyłość;
• przetrenowanie;
• urazy mechaniczne i kontuzje.

Przyczyny bólu stawów są bardzo różnorodne i w niektórych przypadkach postawienie właściwej diagnozy wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań, w tym: USG, RTG, tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego.