Mówiąc o schorzeniach atakujących kości, zwykle skupiamy się na osteoporozie i raku, czasami bierzemy też pod uwagę przerzuty do tkanki kostnej z choroby nowotworowej innego narządu. Tymczasem niewiele osób zdaje sobie sprawę, że kości mogą ulegać stanom zapalnym, które powodują ból i inne uciążliwe objawy, a także prowadzą do ciężkich komplikacji. Tak – twarda i z pozoru „niewrażliwa” kość może poważnie ucierpieć przez kontakt z drobnoustrojami czy wskutek rutynowego zabiegu dentystycznego. Jak rozwija się zapalenie kości i czy chory ma szansę na pełny powrót do zdrowia?
Przebieg zapalenia kości
Wskutek różnych czynników w tkance kostnej może dojść do zapoczątkowania procesu zapalnego, który powoduje wytrącanie się ropy. Wydzielina zostaje rozprowadzona pobliskimi naczyniami krwionośnymi, a następnie lokuje się w strukturach kostnych. Zalegająca ropa prowadzi do wzrostu ciśnienia, co przyczynia się do zablokowania dostępu substancji odżywczych (przenoszonych z krwią) do tkanki kostnej. W efekcie dochodzi do martwicy kośćca – obumarła część oddziela się od zdrowej kości, tworząc tzw. martwiak.
Stan zapalny kości może wytworzyć się w dowolnym miejscu, choć u dzieci najczęściej rozwija się w kościach kończyn (ramieniowej, przedramienia, udowej, piszczelowej), natomiast u dorosłych atakuje zwłaszcza kręgosłup i miednicę. Oprócz tkanki kostnej schorzenie może również zaatakować błonę maziową, kaletki stawowe oraz chrząstkę. W zależności od tempa rozwoju zamian chorobowych zapalenie kości może mieć ostry, podostry lub przewlekły przebieg.
Jakie czynniki wywołują zapalenie kości?
Stan zapalny kości to choroba zakaźna – do infekcji może dojść wskutek kontaktu z krwią osoby zakażonej m.in. gronkowcem, prątkami gruźlicy, krętkami kiły, paciorkowcami, salmonellą, grzybami czy wirusami. Chorobotwórcze patogeny mogą również przedostać się do kości z innych organów. Zakażenie kości może być skutkiem anginy, zapalenia płuc, a nawet ropnego zapalenia mieszków włosowych.
Często zdarza się, że do stanu zapalnego w obrębie struktur kostnych dochodzi wskutek urazu mechanicznego, np. złamania lub ugryzienia. Niestety, do degeneracji kośćca mogą przyczynić się także zakażenia powstałe w trakcie operacji chirurgicznej lub zabiegu dentystycznego. Ponadto na zapalenie kości szczególnie narażone są osoby przyjmujące dożylne narkotyki oraz ulegające częstym kontuzjom. Choroba może być również efektem zatrucia fosforem i jego związkami lub długotrwałej ekspozycji na promienie jonizujące. Czynnikami sprzyjającymi zapaleniu kości są m.in. obniżona odporność, otyłość, niektóre choroby (np. cukrzyca, toczeń) oraz wszczepienie protezy stawu.
Jakie objawy towarzyszą zapaleniu kości?
Stan zapalny kości wywołuje podobne dolegliwości jak schorzenia reumatyczne, tj. ból w miejscu zapalenia, obrzęk, zaczerwienienie i ocieplenie skóry nad zajętym miejscem, tkliwość na dotyk, ograniczenie ruchomości w stawie. Złe samopoczucie chorego pogarszają także gorączka oraz bóle nocne przerywające sen. W miejscu przewlekłego zapalenia może dojść do powstania przetoki skórnej, przez którą wypływa ropa.
Ponieważ choroba często atakuje małe dzieci i młodzież w okresie intensywnego wzrostu organizmu, rodzice powinni zwrócić uwagę na takie symptomy jak: problemy z poruszaniem kończyną, niechęć do chodzenia, upośledzenie sprawności, utykanie, płacz lub grymas podczas dotykania chorej kończyny.
Jak przebiega leczenie zapalenia kości?
Ze względu na ryzyko wystąpienia posocznicy zapalenie kości wymaga leczenia szpitalnego. Chory musi leżeć w łóżku aż do wyzdrowienia – przez ten czas wskazane jest odciążenie zajętej kończyny. Leczenie sprowadza się do przyjmowania antybiotyków oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych (doustnie lub w formie iniekcji dostawowych). W niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie fragmentu kości, w którym powstało ognisko zapalne. W celu usunięcia ropy przeprowadza się zabieg nacięcia i płukania stawu. Oprócz tego lekarz może zalecić zabiegi fizjoterapeutyczne (np. TENS, komora hiperbaryczna) oraz mobilizację ruchową zdrowych części ciała. W zaawansowanych przypadkach zapalenie kości może wymagać operacji stawu, polegającej na rekonstrukcji chrząstki, usztywnieniu stawu, „wygładzeniu” powierzchni stawowej lub wszczepieniu sztucznego stawu. Źle leczona choroba może doprowadzić do patologicznych złamań, problemów z odbudową chorej kości, a nawet amputacji kończyny.
Be First to Comment