Pierwotne przyczyny RZS nie są znane, wiadomo natomiast, że choroba ma podłoże autoimmunologiczne. Choć może występować u obu płci i w szerokim przedziale wiekowym, najczęściej chorują kobiety po 40-50. roku życia. Niestety początek choroby jest jednocześnie początkiem ciągłej walki o życie bez bólu i kalectwa. RZS nie przechodzi jak grypa – schorzenia nie można wyleczyć, a wywołane nim zmiany i uszkodzenia są nieodwracalne. Niemniej dzięki optymalnemu leczeniu można spowolnić postęp choroby i odwlec w czasie utratę sprawności. Skuteczność farmakoterapii i rehabilitacji w dużej mierze zależy od czasu, który upłynął od pierwszych symptomów do zdiagnozowania. Jak rozpoznać wczesne objawy RZS? Jak się okazuje, nie jest to łatwe, zwłaszcza jeśli chory ma skłonność do bagatelizowania swojego stanu zdrowia.
Jak wygląda początkowe stadium RZS?
Przewlekłe choroby reumatyczne atakują bardzo subtelnie – mogą przez kilka tygodni rozwijać się bez dokuczliwych dolegliwości, jednocześnie siejąc spustoszenie w organizmie. Ból stawów można zlekceważyć albo wytłumaczyć ciężką pracą fizyczną czy zmianą pogody. Co znamienne, na początku ból towarzyszy choremu jedynie po przebudzeniu i dość szybko mija – w efekcie łatwo o nim zapomnieć w ferworze codziennych zajęć. Również poranne zesztywnienie stawów nie budzi niepokoju, bo przechodzi po krótkim „rozruszaniu kości”. Niestety pierwsze objawy RZS nie przeszkadzają choremu na tyle, by skłonić go do pójścia do lekarza. W tym czasie w stawach zbiera się płyn odpowiedzialny za stan zapalny, który z czasem prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia.
Inne dolegliwości występujące we wczesnym RZS
Do bólu i porannego zesztywnienia wkrótce dołączają kolejne objawy RZS. Wskutek gromadzenia się płynu w stawach dochodzi do powiększenia błony maziowej, co uwidacznia się w postaci obrzęków w okolicy stawów. Zmiany zazwyczaj występują symetrycznie po obu stronach ciała i najczęściej obejmują małe stawy w dłoniach (nadgarstkowe, śródręczno-palcowe) oraz stopach. Rozpoznanie choroby utrudniają objawy nieswoiste, które można przypisać także innym schorzeniom, takie jak: gorączka, brak apetytu, spadek wagi, zmęczenie, bóle mięśni.
Jak przebiega rozwój RZS?
Szalejący w organizmie stan zapalny zaczyna atakować duże stawy: łokciowe, kolanowe, barkowe, biodrowe, kręgosłupa szyjnego. Zapalenie obejmuje najpierw torebki stawowe, potem systematycznie rozprzestrzenia się na cały staw. Można zauważyć niewielkie ocieplenie skóry w pobliżu zajętego stawu. Zaawansowane zmiany widać też na zewnątrz w postaci deformacji i obrzęków, a także guzków podskórnych (guzki reumatoidalne, cysta Bakera). Dochodzi do stopniowego ograniczenia ruchomości stawów, wskutek czego chory ma problem z najprostszymi czynnościami, takimi jak:
- zginanie i prostowanie palców,
- zginanie dłoni w nadgarstku,
- podnoszenie rąk,
- zaciskanie dłoni w pięść,
- zginanie nogi w kolanie,
- krążenie ramion i bioder,
- kręcenie szyją,
- chodzenie.
Zniekształcenia stawów widać zwłaszcza na dłoniach – palce są obrzmiałe i krótkie, trwale zgięte w stronę wnętrza dłoni, przyjmują kształt łabędziej szyi. Podobnym deformacjom ulegają także palce stóp.
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów mogą mieć różny przebieg. U większości chorych schorzenie postępuje stopniowo, a pierwsze symptomy pojawiają się po kilku tygodniach od zachorowania. U 25% pacjentów choroba rozwija się w ciągu kilkunastu dni – wówczas oprócz objawów stawowych chory cierpi także z powodu gorączki, zmęczenia, bólu mięśni oraz innych dolegliwości ogólnych. W 15% przypadków stan zapalny daje o sobie znać już po kilku dniach.
Wskutek leczenia objawy RZS mogą ulec remisji (także długotrwałej), co umożliwia choremu powrót do względnie normalnej aktywności. Niestety po okresie zahamowania choroby dolegliwości mogą powrócić w zaostrzonej formie.
Niezależnie od początków choroby, zaawansowane stadium RZS wiąże się z trwałym uszkodzeniem struktur stawowych, co prowadzi do unieruchomienia stawu i postępującej utraty sprawności.
Pozastawowe objawy RZS
Reumatoidalne zapalenie stawów może zaatakować również inne narządy, w tym te najważniejsze: serce, płuca, nerki, naczynia krwionośne, nerwy, oczy. Ponieważ przewlekły stan zapalny może doprowadzić do miażdżycy naczyń, pojawia się ryzyko zgonu z powodu niewydolności lub zawału serca. Niekorzystne zmiany w układzie krążenia mogą spowodować także uszkodzenie zastawek, zapalenia wsierdzia i osierdzia czy karidiomiopatię.
Objawy RZS obejmują także narząd wzroku – pacjentom często dolega suchość oka, uczucie piasku pod powiekami lub zapalenie spojówek. Zdarza się, że choroba oddziałuje również na układ nerwowy, powodując m.in. niedowład kończyn, zaburzenia czucia, mrowienie. Innymi możliwymi powikłaniami przy RZS są zapalenie płuc i niewydolność nerek (także wskutek przyjmowania leków na reumatyzm). Przewlekły stan zapalny zwiększa również ryzyko wystąpienia osteoporozy, anemii oraz chłoniaków.
Be First to Comment