Leczenie RZS to żmudna i nierówna walka. Kiedy tracisz nadzieję na powrót do dawnej sprawności, nagle objawy zapalenia stawów mijają i zaczynasz nieśmiało marzyć o życiu bez bólu. Innym razem leki doprowadzają do długotrwałej remisji, aż w końcu zapominasz o reumatyzmie. Dobre samopoczucie zachęca do odstawienia leków, a wtedy choroba znów atakuje, często ze zdwojonymi siłami. Niestety leczenie RZS trwa przez całe życie – schorzenie prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń stawów i nigdy nie przechodzi całkowicie. Na szczęście po dobraniu odpowiednich leków udaje się złagodzić podstawowe objawy, tj. ból i obrzęki stawów, poranne zesztywnienie, ograniczenie ruchomości stawu. Ponadto dzięki wprowadzeniu leków modyfikujących przebieg choroby i leków biologicznych można zahamować niekorzystne zmiany i uniknąć wózka inwalidzkiego. Oczywiście zachowanie sprawności wymaga wczesnego zdiagnozowania RZS – leczenie będzie skuteczniejsze, jeśli nowoczesne leki zostaną podane niezwłocznie po rozpoznaniu.
Leki modyfikujące przebieg choroby
W terapii pierwszego rzutu najważniejsze jest wczesne podanie leków modyfikujących przebieg choroby. Niestety, od zachorowania do zdiagnozowania RZS może minąć nawet kilka miesięcy – dlatego już po rozpoznaniu należy dążyć do niezwłocznego zahamowania rozwoju choroby, zanim dojdzie do trwałych uszkodzeń w stawach. W dodatku LMPCh nie skutkują od razu – na pierwsze efekty trzeba czekać nawet dwa miesiące, przy czym maksymalne działanie uzyskuje się po 3-6 miesiącach. Co ważne, leki z tej grupy (metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna, sole złota) wykazują stosunkowo niewielkie i przejściowe skutki uboczne, dlatego długotrwałe przyjmowanie nie powinno zaszkodzić pacjentowi z RZS. Leczenie LMPCh ma jednak podstawową wadę – po odstawieniu leków dochodzi do nawrotu choroby, a więc nie zapewniają pełnego powrotu do zdrowia.
Leki biologiczne
W spowalnianiu rozwoju RZS dużą rolę odgrywają nowoczesne leki biologiczne, w tym: adalimumab, etanercept, infiliksymab, certolizumab i inne. Działają szybciej – nawet 2 tygodnie od pierwszej dawki. Zazwyczaj są stosowane u pacjentów, u których leczenie RZS tradycyjnymi LMPCh nie dało spodziewanych efektów. Wówczas można przeprowadzić terapię skojarzoną z użyciem leków z obu grup lub monoterapię z udziałem wyłącznie leków biologicznych. W niektórych przypadkach leki te mają zastosowanie u pacjentów z agresywnym przebiegiem RZS oraz przy niekorzystnych rokowaniach.
Glikokortykosteroidy
Ból, poranna sztywność oraz unieruchomienie stawów uniemożliwiają normalne funkcjonowanie u chorego na RZS. Leczenie musi więc dać natychmiastowe efekty – zanim LMPCh zaczną działać, zachodzi konieczność przyjmowania steroidów (doustnie lub w iniekcjach dostawowych). Leki te bardzo szybko neutralizują objawy stanu zapalnego i powstrzymują proces degeneracji stawów, dzięki czemu chory może wrócić do pracy i prowadzić normalne życie. Niestety steroidy nie są obojętne dla zdrowia i ze względu na wiele skutków ubocznych należy dążyć do szybkiego schodzenia z dawki. Leczenie RZS steroidami nie może trwać zbyt długo – leki z tej grupy podaje się tylko na początku oraz w razie nasilenia choroby.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
W celu zlikwidowania uporczywego bólu i porannej sztywności można zastosować także niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty (np. ibuprofen, naproksen, diklofenak). Leki z tej grupy wykazują wiele skutków ubocznych i nie mają zdolności do hamowania przebiegu choroby, dlatego nie można przyjmować ich stale. Należy stosować je tylko doraźnie, pojedynczo (nie wolno mieszać różnych NLPZ) i zgodnie z zaleceniami lekarza lub producenta leku.
Ponieważ ból to nieodłączony towarzysz chorych na RZS, leczenie można wspomagać ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi.
Miejscowe leczenie RZS
Reumatyzm można leczyć nie tylko za pomocą leków doustnych – duże znaczenie mają również zabiegi oddziałujące bezpośrednio na zmienione chorobowo stawy.
W celu usunięcia płynu nagromadzonego wskutek stanu zapalnego wykonuje się punkcję stawu. Odbarczanie stosuje się również przy zespole cieśni nadgarstka – schorzeniu często współistniejącym z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
W leczeniu RZS stosuje się także zabiegi (operacyjne, chemiczne, radiologiczne) polegające na usunięciu nieprawidłowej błony maziowej.
Jeśli stawy uległy zniekształceniu, lekarz może zaproponować choremu zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne. Uszkodzony staw można również zastąpić endoprotezą.
Leczenie RZS może wymagać chirurgicznego usztywnienia (tzw. artrodeza), które złagodzi ból i umożliwi zginanie chorego stawu.
Oprócz wyżej wymienionych zabiegów chory powinien uczęszczać na zabiegi fizykoterapeutyczne (krioterapia, masaże, ultradźwięki) oraz wykonywać ćwiczenia usprawniające. Rehabilitacja nie tylko zlikwiduje dolegliwości reumatyczne, ale pozwala również na dłużej zachować sprawność i dobre samopoczucie.
Be First to Comment